Wózki widłowe należą do jednych z najbardziej niebezpiecznych pojazdów w miejscu pracy i są często spotykane w magazynach, warsztatach lub fabrykach. Niebezpieczeństwa związane z użytkowaniem wózków widłowych w miejscu pracy są bardzo często minimalizowane. Pracownicy użytkujący wózki widłowe lub pracujący w ich pobliżu są często zadowoleni, ponieważ znacznie ułatwiają one im wykonywaną pracę, a dodatkowo nie są skomplikowane w obsłudze. Jednak incydenty związane z wózkami widłowymi są często bardzo poważne, nawet gdy wózki nie są załadowane, a ochrona dla pieszych znajdujących się w pobliżu jest znikoma. Dlatego wózki, których używa się w pracy muszą spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. Jest to jasno określone przepisami BHP.
Wymagania BHP odnośnie operatora wózka widłowego
Osoba obsługująca wózek widłowy powinna spełniać takie wymagania jak:
- wykształcenie minimum podstawowe
- ukończone 18 lat
- ukończony kurs na wózek widłowy (48 godzin teorii + 15 godzin praktyki, zgodnie z programem Ośrodka Doskonalenia Kadr Ministerstwa Gospodarki)
- zdany egzamin przed Komisją UDT
- posiadane zaświadczenie lekarskie z badań psychotechnicznych potwierdzającem, że może kierować wózkiem widłowym
- zaświadczenie z danego zakładu informujące o tym, że dana osoba może obsługiwać wózek widłowy
- dodatkowo preferowane jest, także posiadanie prawa jazdy kat. B, lecz nie jest to wymóg konieczny
Rodzaje wózków widłowych, a przepisy BHP
Wózki widłowe możemy podzielić na 2 rodzaje ze względu na sposób zasilania. Są to:
- wózki widłowe napędzane silnikiem spalinowym – niedopuszczane jest ich użytkowanie w pomieszczeniach zamkniętych
- wóżki widłowe napędzane silnikiem elektrycznym – są to wózki zasilane przez akumulatory i właśnie tego typu wózki powinny być używane w pomieszczeniach zamkniętych
Podstawowe czynności, które powienien wykonać operator wózka widłowego przed rozpoczęciem pracy
- sprawdzić stan techniczny wózka
- sprawdzić wycieki oleju z instalacji hydraulicznej oraz z układu napędowego
- sprawdzić czy widły są prawidłowo wyosiowane
- sprawdzić sprawność sygnału dźwiękowego
- sprawdzić podnoszenie i opuszczanie wideł
- sprawdzić akumulator pod względem wycieku elektrolitu z baterii
Czynności, których całkowicie zabrania się operatorowi wózka widłowego
- usuwania tabliczek i nakelejek umieszczonych na wózku widłowym
- przemieszczania osób na widłach lub na ładunku
- obsługiwania wózka widłowego bez kasku ochronnego
- uruchamiania wózka w sytuacji gdy ktoś znajduje się pomiędzy wózkiem, a stałą konstrukcją
- pozostawiania wózka w miejscu niedozwolonym
- przekroczenie dopuszczalnego udźwigu
Najczęstsze rodzaje incydentów z udziałem wózków widłowych
- kolizja z poruszającą się ciężarówką
- uderzenie przez ładunek spadający z ciężarówki lub regału podczas załadunku lub zdejmowania towarów
- potrącenie pieszego znajdującego się w pobliżu miejsca pracy wózka widłowego
- upadek z wysokości
Do innych rzadszych przypadków można zaliczyć, także obrażenia spowodowane pożarem lub wybuchem w wyniku uzupełniania źródła energii do napędzania wózka widłowego. Odnosi się to szczególnie do wózków widłowych napędzanych przez butle gazowe.